Nog goed herinner ik me dat hele dunne exemplaar van Hitweek, januari 1969. Het Hitteam lag toen met griep in bed en de krant werd toen maar gevuld met onder meer een enorm interview van Bram de Zwaan met John en Yoko. Verder was er een halve pagina gevuld met een recentie van de eerste Soft Machine elpee. Nou ja, vullen is misschien niet het juiste woord, want die plaat was bijna niet te beschrijven. Het was eigenlijk een poging om ons, hit-lezertjes, duidelijk te maken, dat er iets geweldigs, iets nieuws verschenen was. Het ging over drie jongens die één muziek maakten. Een organist die heel erg goed zat te orgelen en een geluid maakte dat we nog niet eerder uit een orgel hadden horen komen. Een bassist die nu eens geen deel uitmaakte van de ritme-sectie, maar gewoon een heel eigen stuk muziek maakte. En dan die drummer. Hij drum-de niet: hij maakte muziek op zijn trommels. Bovendien kon hij prachtig zingen. Ondertussen weten we wat er verder gebeurt is. Er werd van bassist verandert en er werd een blazerssectie aantoegevoegd. Zij die het in de Doelen door de VPRO opgenomen konsert op de band hebben (de mijne is overigens wel aan vernieuwing toe, dus mogen ze het wel weer eens uitzenden, -Wim!) weten wel dat die veranderingen niet geheel ongunstig waren. Maar het is ontzettend moeilijk nieuwe muziek op een zelfde peil te blijven maken en vooral bij Robert Wyatt kwam een ontevreden gevoel. Zijn spelen vormde niet meer die ene brok muziek van eerst. Tijdens de konserten in het najaar van '70 (ook opgenomen door de VPRO) was dat wel te merken. Hij werd aktiever buiten de Soft Machine. Zo speelde hij vaker met Kevin Ayers, maakte een solo elpee (The End of an Ear) en deed veel met Keith Tippett's Centipede project, (later Symbioses).

Voor promotie van hun tegenvallende vierde elpee kwam de Soft Machine in maart '70 nog terug, met Robert die voor het publiek althans lekker bezig was maar voor zichzelf had hij het wel gezien. Toen de Soft Machine enige tijd geleden weer eens in het land was, was er dan ook een nieuwe drummer.

Van Robert hoorden we enige tijd niets meer, en toen was hij opeens hier met een nieuwe groep. Ze waren op toernee door België en Nederland. Ik hoorde ze spelen in Paradiso. En Jesus wat was dat goed! Net zoals het Hitteam toendertijd moeite had met het beschrijven van de nieuwe Sound van de Soft Machine, zo vind ik het moeilijk onder woorden te brengen wat ik gehoord heb. Het was helemaal iets nieuws. Ze speelden ruim anderhalf uur, en in die tijd heb ik de prachtigste dingen gehoord. Om te beginnen een grandiose Robert. Zowel drumwerk als zang. Hij zong vaak trouwens, en prachtig. En dan Phil, wiens gitaar vaak klonk als een orgel, en het orgel dat vaak klonk als een gitaar. Achter het orgel, niemand minder dan Dave Sinclair, van Caravan. Hij vertelde dat Phils broer nu bij Caravan speelt, dat er nu meer met een piano gewerkt wordt en dat de sound daardoor wel verandert was. Weet dus wat je te wachten staat wanneer ze in maart komen (Waarom niet in Amster-dam?) Door Robert en Dave waren er zo nu en dan bekende thema's te horen van resp-Soft Machine en Caravan. Maar ook stukken die heel erg aan Pink Floyd deden denken, beter dan ik het Pink Floyd ooit heb horen doen.

Ach ik weet niet zo goed wat ik verder ervan moet zeggen. De bassist kleunde er af en toe wel eens naast. Maar ja, het was pas hun vierde optreden. Het enige andere belangrijke dat ze me nog vertelden is dat ze een plaat hebben opgenomen bij CBS en dat ze in april of mei weer terug zijn. Daarna gingen ze naar bed omdat ze de volgende dag 'two gigs' hadden. 'One in Aindhoven and one in Rotterdam.'


Oncko Grader