Soft Machine + Matching Mole - Oor - nummer 18 - 13 September 1972


SOFT MACHINE + MATCHING MOLE

mike ratledge :
geschreven muziek wordt belangrijker voor soft machine

De huidige formatie van de Soft Machine, die nu iets minder dan twee maanden optreedt, bestaat uit de vertrouwde Hugh Hopper en Mike Ratledge op respektievelijk bas en orgel, plus twee vluchtelingen uit lan Carrs Nucleus, drummer John Marshall en Karl Jenkins die hobo, bariton en elektriese piano speelt.
Toen Robert Wyatt de groep verliet om Matching Mole te beginnen moest Soft Machine de ekstra kleurrijkheid van een menselijke stem in hun arrangementen missen, een ontwikkeling die aanleiding was tot een konservatieve, kritiese aanval in Engeland, waar men de groep 'nietsontziende cerebraliteit' verweet. Ik vroeg Mike Ratledge naar z'n reaktie op het gezeur over 'lineaal-rock (meetlat-rock).

'Het is belachelijk. Ik vind 't waanzin. Denken is zeker 't laatste wat ik op het toneel doe. Wat opwinding en kompaktheid betreft is deze groep veel verder dan de vorigen, vooral de versie die speelde op de eerste kant van Soft Machine.'

- Dat album kreeg ook z'n portie kritiek.

'Ja... op een vergelijkende basis die helemaal niet toepasselijk was. Als een groep uit elkaar gaat, kijken mensen altijd naar de nieuwe formatie in het licht van de vorige, één die misschien vijf jaar samen zal hebben gespeeld. In ons geval had de nieuwe samenstelling maar een week met elkaar gespeeld, voordat we de opname voor de tweede kant moesten maken en, omdat 't kontrast zo naakt en publiekelijk was, omdat 't was opgenomen, gebruikten de critici een basis van vergelijking

'die helemaal niet terecht was. Trouwens, die studio sessies waren helemaal niet zulke gelukkige gelegenheden. Nadat Phil Howard was vertrokken, voelde Elton zich erg onzeker... zo voelden we ons trouwens allemaal. En toen John 't van Phil overnam had ie maar een paar dagen de tijd om de nummers te repeteren en helemaal geen kans om er een beetje in te komen, hoewel ik vind dat hij 't erg goed voor elkaar heeft gekregen."

- En Soft Machine 6? Wanneer verschijnt die?

'We beginnen er in oktober aan te werken. Op 't ogenblik denken we eraan om één set in de studio te doen en één 'live' op te nemen, en een dubbel album uit te brengen. Maar dat staat absoluut niet vast.

Karl is bezig om er veel voor te schrijven en ik ook.'

- En Hugh? 'Hugh is bezig geweest met z'n solo-elpee '1984', dus hij heeft de laatste tijd niet veel tijd gehad om iets voor de groep te doen. Het is een avant-garde jazz plaat met elektroniese werk en John heeft de percussie gedaan. Verder zijn er Lo Coxhill, Pye Hastings, Gary Windo, Malcolm Griffiths en Nick Evans op te vinden.'

Dankzij moeilijkheden met het geluid tijdens het eerste optreden van de groep in King's Cross Cinema in Londen was 't moeilijk om een oordeel te vormen over de nieuwe formatie. Ze spelen zeker met meer kracht en nadruk, en er is meer vierkwartsmaat in omloop dan anders.

Ratledge: 'Dat komt door Karl die veel van normale tempi houdt en er veel in schrijft. We zijn inmiddels over de geluidsmoeilijkheden heen gekomen en de groep komt over als een homogene eenheid, die geloof ik, meer is ingesteld op wat er aan de hand is zonder dat één van ons er echt de nadruk op hoeft te leggen.

'Geschreven materiaal is belangrijker voor de groep geworden dan in tijden het geval is geweest, in zoverre dat we er meer plezier aan beleven om de geschreven gedeeltes te spelen. We ratelen er niet meer snel door heen om in de vrije kontreien terecht te komen. Er zit een nieuw soort beheersing in de muziek . . . wat misschien de indruk zou kunnen geven dat 't meer steriel en akademies wordt . . . maar in feite is dat helemaal niet zo. Het is heel opwindend . . . de kick dat er voor de eerste keer volkomen overeenstemming in de groep heerst. Het is nooit eerder zo geweest, en daardoor waren onze optredens veel wilder of veel minder interessant.'

Karl en John hebben heel wat tijd met elkaar in verschillende groepen gespeeld, John heeft nog een tijdje met Jack Bruce gewerkt tussen de periodes in dat hij met Nucleus en De Softs speelde. 'John is de ideale drummer voor ons. Hij krijgt 't voor elkaar om ongelooflijk strak en tegelijkertijd heel krachtig te zijn. Hij past heel goed bij Hugh en ze stellen elkaars spel erg op prijs ... en daarnaast, dankzij 't feit dat ze elkaar zo lang kennen, zijn hij en Karl op de piano heel kompakt achter mij als ik soloos maak'.

'Karl? ' Hij heeft een klassieke hobo opleiding gevolgd en hij heeft een tijdje bij de Welsh National Orchestra gespeeld. Hij heeft een heel goed melodiese gevoel dat vooral naar voren komt in de freeform tussengedeelten. Hij zorgt ervoor dat iedereen echt naar elkaar luistert, in plaats van maar wat rond te klooien.'

- Een groep, die zichzelf dermate heeft gevonden als de Soft Machine zal zeker geen moeite hebben om goed te spelen, maar hoe zit 't met de mensen die gewoon niet begrijpen wat ze met hun muziek willen? , Mike? Heb je daar raad voor?

'Ga vooral niet de maten zitten tellen. Misschien vinden we 't interessant om een elf-achtste te spelen, maar uiteindelijk moeten we even goed in elf-achtsten spelen als we dat in een vierkwartsmaat doen, want uiteindelijk gaat 't alleen maar om goed spelen. Onze maten doen er niet toe. Je moet naar ons luisteren zoals je naar elke rock groep zou luisteren... als een muzikale ervaring'.

lan McDonald.


robert wyatt :
woorden zijn voor mij in de eerste plaats dingen om met je mond te doen


Robert Wyatt's splintergroep heeft zojuist z'n tweede voltooid, 'The little red record'. Een aanzienlijke verbetering ten opzichte van de eerste, die ze opnamen, toen zij net bij elkaar waren, eind 1971.
Robert Wyatt vertelde, tijdens opnamen in de CBS Studios: 'Het is voor het eerst dat onze ideeën goed zijn uitgewerkt. Het enige verschil is dat we nu een producer hebben, Bob Fripp van King Crimson. Eerst was ik wat huiverig om iemand van buiten de groep te nemen, maar het werkte uitstekend.

Alles wat het album zou kunnen zijn, zàl het zijn; dankzij Fripp. Ik ben hem er erg dankbaar voor, temeer omdat hij het erg druk had met de nieuwe King Crimson line-up en toch ons hele project zeer serieus heeft gedaan.' Alhoewel we goede vrienden zijn, begrijpen we mekaar wel eens niet goed en waren we een beetje angstig om aan het project te beginnen. Maar hij heeft de voor een producer net benodigde kombinatie van arrogantie en nederigheid om ons aan de gang te houden. Hij had niet meer kunnen doen om dit album klaar te krijgen. Alhoewel er binnen de groep nog heel wat geargumenteerd werd over de mix toen ik ze verliet, geloof ik dat dit het beste album wordt dat Wyatt maakte sinds de dagen van het eerste Soft Machine album en een van de beste van dit jaar. Het heeft alles in zich: Het sublieme piano-werk van de uit de jazz afkomstige David McRae (die eerder dit jaar David Sinclair verving) in snelvuur nummers als 'Brandy as in Benj' en in dreigende dingen als 'June Brides'. Daarnaast de konstant bezige, stuwende bas van Bill MacCormick, die af en toe uitbarst in imposante fuzz-solo's als in 'March Ides', Het gitaarwerk van Phil Miller, erg goed in 'Lithing and Gracing', en natuurlijk het vrolijke ramwerk, van het op ieder nummer aanwezige Robert Wyatt gedrum.

Wat 'The little red record' vooral speciaal maakt is de aanwezigheid van een paar echte songs, iets waar Robert sinds Soft Machine 2 niet veel zin in had. Het album begint met een koorachtig McRae-Wyatt nummer: 'Drinking my Politics away in the middle of the day' en halverwege kant een is een voordracht achtige passage: 'Righteous Rhumba'.

'Ondanks de politieke achtergrond van alle songs, is het géén concept-album' haast Robert zich te verklaren. 'Woorden zijn voor mij in de eerste plaats dingen om met je mond te doen, en geen boodschappen, al zijn ze op zich zelf zinvol. Ik denk dat ik wat aan de onzekere kant ben, omdat het geruime tijd geleden is dat ik een hoop songteksten schreef. En ik ben een beetje bang dat mensen er meer in willen vinden dan ze bevatten."

Het beste nummer is een Miller-Wyatt compositie, nu nog 'Gods song' geheten maar dat kan nog veranderen in 'Randy Newman Too". De reden hiervoor kun je op Newman's 'Sail Away' vinden. Gezongen met loutere akoestische gitaarbegeleiding klinkt het als een tragische mix van 'Dedicated to you, but you weren't listening' en John Lennon's 'Julia'.

Andere vocalen vinden we op McCormick's 'Gloria Room' waarop ook Eno van Roxy Music synthesizer speelt naast een koor van mompelende beroemdheden als 's werelds mooiste filmster, Julie Christie. Zij heeft de groep de laatste tijd de - zo broodnodige - financiële steun gegeven en Bill's andere nummer op dit album is aan haar opgedragen via haar studio 'bijnaam 'Flora Fidget'. Het instrumentale sluitstuk is een bewogen geluid-schilderij door Dave Mc Rae: 'Smoke Signal' welk nummer met 'Gods Song' strijd om de beste compositie op de plaat. Er zijn weinig nummers geweest die zo hart-brekend waren als dit, sinds 'A day in the Life' van 'Sergeant Pepper'.

Volgens Dave is het een magische groep: 'Wanneer we een off day hebben zijn we werkelijk kloten, maar als het lukt, gaat het fantastisch. Het merendeel van de plaat is er in geslaagd de magische zijde vast te leggen en ik ben er erg blij mee'.

En terecht. Laten we hopen dat Matching Mole, als ze in ons land spelen in de stemming zijn voor wat magie. Met de new-look Soft Machine samen op één konsert, zullen de vonken er zeker van af vliegen, en alle zaalhouders raden we aan nieuwe asbest bekleding te nemen.

Je bent geschift als je niet gaat.

lan MacDonald.